Zasady jazdy konnej - komunikacja z koniem na pierwszym miejscu

Karin Blignault, znana trenerka jeździectwa poprowadziła w Polsce, prowadziła w Polsce kilka szkoleń jeździeckich.  Uczestnicy, którzy pobierali te niezwykłe lekcje jazdy konnej, pracowali nad poprawną komunikacją z koniem, działaniem ręki, sprawną interakcją z wierzchowcami. Karin Blignault zwraca szczególną uwagę na eliminacje błędów ręki i jazdę w lekkości, ucząc jeźdźców tego, co jest najtrudniejszym elementem jeździectwa, czyli tzw. wyczucia jeździeckiego. To już nie jest zwykła jazda konna, lecz finezja w porozumieniu z koniem. To są podstawy, których - niestety - rzadko kiedy uczą popularne szkółki jazdy konnej.  Te podstawy, przez niektórych uważane za "niuanse", są składową wielu elementów ujeżdżeniowych i partnerstwa z koniem, tak potrzebnego, jeśli chcemy zgłębić tajniki jeździectwa. Jeśli interesuje Cię jazda z lekkością, koniecznie przeczytaj ten reportaż ze szkolenia z Karin Blignault. 

Kontakt – narzędzie komunikacji w czasie jazdy konnej

Praca nad prawidłowym kontaktem i akceptacją wędzidła jest zawsze ważną częścią szkoleń z Karin Blignault. Trenerka kładzie duży nacisk na to, by wyjaśnić nieporozumienia związane z kontaktem. Uczy jeźdźców rozumienia, na czym polega świadoma jazda konna, oparta na dialogu konia i jeźdźca. Kluczową rolę odgrywa w tym wchodzenie w interakcję z pyskiem konia.

• Nacisk – reakcja konia – odpuszczenie to sekwencja, która pomaga koniowi zrozumieć, czego chce od niego jeździec.
• Timing – odpuszczenie nacisku w zalążku oczekiwanej reakcji, to najważniejszy element tej układanki. 

Zdejmując presję natychmiast, gdy koń zaczyna odpowiadać na pomoc, pokazujemy mu, że jego reakcja jest właściwa. Treningi z Karin Blignault i pracę nad kontaktem docenia Marta Jaroszewska, zawodniczka WKKW i ujeżdżenia: "Mój koń jest specyficzny – w zasadzie nie toleruje niczego na głowie, a jednocześnie jest bardzo wrażliwy i wybuchowy. Szukaliśmy rozwiązania, jak go zainteresować pracą i jednocześnie nie sprowokować do awantur" – opowiada zawodniczka. 

Karin Blignault zawsze podkreśla, że kontakt z pyskiem konia powinien być lekki (zob. wywiad z Karin Blignault Lekki kontakt - narzędzie komunikacji), i że w żadnym razie stały kontakt nie polega on na ciągnięciu za wodze.

Najczęstsze błędy w jeździe na kontakcie

Najczęściej spotykane błędy ręki w jeździe na kontakcie to:

• piłowanie pyska konia
• ciągnięcie za wewnętrzną wodzę
• zbyt mocne napinanie wodzy zewnętrznej, wewnętrznej lub obu
• brak elastyczności w ramionach
• mechaniczne podnoszenie głowy konia
• bezmyślne manipulowanie rękoma
• nabieranie wodzy bez jej oddawania

Te błędy ręki wywołuą u konia opór, usztywnienia, a nawet stawanie dęba. Utrudniają lub uniemożliwiają komunikację z koniem. 

Kontakt na wodzy jest - dla Karin Blignault - przede wszystkim subtelnym narzędziem komunikacji, które pozwala rozmawiać z pyskiem konia w możliwie najłagodniejszy sposób. Dzięki takiej lekkości, Twój wierzchowiec lepiej będzie mógł dostrzec zalety jazdy konnej.

Świadome jeździectwo, czyli "czego nauczyłaś konia"? 

Świadome jeździectwo polega - m.in. na zauważaniu reacji konia oraz rozumienie, że każda rzecz, którą z nim robimy, czegoś go uczy. Nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. Czego uczy jazda konna Twojego konia? Często nieświadomie uczymy konie zachowań, których wcale od nich nie oczekujemy. Przyczyną może być zły timing czy też niejasne pomoce. Ważną umiejętnością, której Karin Blignault uczy w trakcie szkoleń jeździeckich, jest poprawne zatrzymywanie koni. Choć jest to ABC jeździectwa, wiele koni ma z tym problem, bo ich jeźdźcy mają kłopot ze skoordynowaniem pomocy jeździeckich. Jak to wygląda na szkoleniu u Karin? Gdy trwa lekcja jazdy konnej, jeździec próbuje zatrzymać konia, a ten staje dopiero po ośmiu krokach, Karin Blignault zadaje zwykle pytanie: "Czego nauczyłaś teraz konia?" Odpowiedź brzmi: "Tego, że ma się zatrzymać po ośmiu krokach, a nie od razu".

Chcesz wiedzieć, jak zatrzymać konia bez ciągnięcia za wodze? Dołącz do szkolenia "Jak zatrzymać konia bez wodzy".

Karin Blignault uczy bycia skutecznym, co nie ma nic wspólnego z szarpaniem, ciągnięciem czy kopaniem. Skuteczność to także skoordynowane działanie pomocy: dosiadu, ręki i łydek. Karin Blignault podkreśla, że nie można działać ręką i łydką jednocześnie, gdyż wówczas koń otrzymuje dwa sprzeczne sygnały. Jeden znaczy – „ruszaj”, drugi – „zatrzymaj się”. Jednoczesne sprzeczne sygnały wprawiają konia w konsternację i utrudniają komunikację. Efekt? Koń twardy w pysku.

Dwie istoty, dwa języki? Szkoła jazdy konnej, jakiej dotąd nie znałeś

Karin Blignault podkreśla, że jazda konna jest jak prowadzenie osoby niewidomej. Ona nie ma pojęcia, dokąd idziemy, chyba że poprowadzimy ją w taki sposób, że nie będzie miała wątpliwości, gdzie i jak stawiać kroki. Umiejętność komunikowania się z koniem jest najważniejszą umiejętnością, którą musi opanować jeździec. Im lepiej komunikuje się z koniem, tym szybciej koń się uczy. Często podkreśla się, że koń i jeździec posługują się innymi językami. Według Karin Blignault, to nie do końca prawda, bo istnieje czytelny, niewerbalny język, który może zrozumieć zarówno koń, jak i jeździec. To język ciała i poprawnych koordynacji. Polecenia wydawane w tym języku są dla konia jasne i odczytuje je natychmiast, oczywiście pod warunkiem, że działania jeźdźca są uporządkowane, a pomoce konsekwentne.

Wyczucie jeździeckie – czy wystarczy nauka jazdy konnej wystarczy czy muszę mieć dar?

Wyczucie jeździeckie to jeden z najbardziej mitycznych terminów jeździeckich. Nie jedna encyklopedia jazdy konnej głosi, że wyczucie jeździeckie to dar, i że nie można się go nauczyć. To jednak nieprawda! Karin Blignault zadaje jednak kłam temu przekonaniu. Trenerka uczy jeźdźców zauważać zmiany, jakie zachodzą w ciele konia w trakcie jazdy. Ta umiejętność pozwala na wyprzedzanie reakcji konia, co często przekłada się na skuteczne zapobieganie niechcianym zachowaniom. Uczy także stopniować siłę pomocy w zależności od wrażliwości konia, przy czym zazwyczaj chodzi o lżejsze, subtelniejsze i bardziej skoordynowane oddziaływanie jeźdźca niż to, które prezentuje na co dzień. Niezbędna do rozwinięcia wyczucia jeździeckiego jest także świadomość własnego ciała, którą rozwijają ten kurs jazdy konnej z Karin Blignault. Trenerka czasami prowadzi konia w ręku, a jeźdźca prosi o zamknięcie oczu i skupienie się wyłącznie na odczuwaniu swojego ciała i ciała konia. Uczy także wyczuwać, a następnie korygować rytm, prędkość, długość kroków, położenie przednich i tylnych nóg czy stopień zgięcia ciała konia.

Wyczucia jeździeckiego da się nauczyć! Przekonaj się sama! Dołącz do szkolenia "Wyczucie jeździeckie - czym jest i jak się go nauczyć".

Empatia i zaangażowanie – trener jazdy konnej, o jakim marzysz

Karin Blignault lubi i potrafi uczyć, a ponadto potrafi podczas lekcji zadbać o przyjazną atmosferę. Dla wielu jeźdźców wyjazd na szkolenie i jazda przed publicznością może byś stresującym wydarzeniem. Treningom z Karin Blignault towarzyszą jednak bardzo życzliwe emocje. Nie ma dla niej znaczenia, czy uczy jeźdźca, który dopiero zaczyna przygodę z ujeżdżeniem, czy jeźdźca na poziomie Grand Prix. Na szkolenie przyjeżdżają zarówno początkujący, jak i zawodowcy. Wśród kursantów można także spotkać osoby jeżdżące na halterze, które chciałyby jeździć na wędzidle, lecz obawiają się, że będą szarpać konia. Trenerka ma do wszystkich taki sam pogodny stosunek. Zawsze powtarza, że jeśli jeździec ma problem z wykonaniem ćwiczenia, to oznacza, że trener ma problem z zakomunikowaniem mu informacji w taki sposób, by ją zrozumiał. 

W takich sytuacjach mogę być zła na siebie, a nie na jeźdźca. Nie rozumiem trenerów, którzy krzyczą na jeźdźców podczas jazd, denerwują się lub ironizują. Co daje jazda konna w takiej atmosferze? Chyba nic dobrego. Uważam, że skoro jeźdźcy płacą za trening, to moim obowiązkiem jest przekazać wiedzę jak najlepiej. Aby nauka jazdy konnej krok po kroku była przeprowadzona poprawnie, ważna jest dobra atmosfera. Tu nie ma miejsca na irytację – podkreśla trenerka.

Ujeżdżenie jest logiczne

Co dał mi ten kurs? Instruktor jazdy konnej taki jakim jest Karin Blignault całkowicie zmienił mój światopogląd na ujeżdżenie. Kiedy po raz pierwszy wzięłam udział w szkoleniu, byłam jeźdźcem skutecznym, ale wyłącznie terenowym. Czy jazda konna jest trudna? Podczas tamtego kursu, choć byłam, tylko obserwatorem, zrozumiałam, dlaczego Johann Hinnemann i oraz Coby van Baalen mogli zatytułować swoją książkę „Ujeżdżenie jest proste”. Karin Blignault pokazuje, że ujeżdżenie to logiczny system złożony z prostych elementów, umożliwiający nauczenie konia dowolnej figury ujeżdżeniowej w krótkim czasie. Jego fundamentem są cztery podstawowe elementy:

• ruszenie
• zatrzymanie
• przesunięcie zadu/łopatek 
• jazda po kole w poprawnym zgięciu.

Na nich opierają się wszystkie inne ruchy ujeżdżeniowe, aż do poziomu Grand Prix. Po opanowaniu podstawowych ćwiczeń wszystkie elementy jazdy konnej stają się łatwe, logiczne i zrozumiałe dla jeźdźca i konia, a proces uczenia skraca się o lata. Co nie znaczy oczywiście, że wszystko dzieje się samo, bo jeździectwo to przede wszystkim niekończąca się praca nad sobą!

Artykuł opublikowany w czasopiśmie "Świat Koni" - E. Rot-Buga, Szkolenie z Karin Blignault. Komunikacja na pierwszym miejscu, „Świat Koni” 2017, nr 6, s. 30-33.